CÂU HỎI ĐÁP: "TUẦN LỄ TRUYỀN THÔNG VỀ PHÒNG VÀ CHỐNG KHÁNG THUỐC” – BỘ Y TẾ
Câu hỏi 1: Chủ đề toàn cầu: Thuốc kháng sinh năm nay của WHO có nội dung gì?
Chiến dịch năm nay – với một chủ đề toàn cầu “Thuốc kháng sinh: Hãy sử dụng cẩn thận” – kêu gọi các các cá nhân và chuyên gia chăm sóc y tế hãy hành động để đảm bảo rằng các thế hệ tương lai tiếp tục được sử dụng thuốc kháng sinh có hiệu quả để điều trị các bệnh nhiễm vi khuẩn có khả năng gây tử vong.
WHO vận động mọi cá nhân sử dụng thuốc kháng sinh một cách có trách nhiệm bằng cách luôn luôn sử dụng hết liều thuốc kháng sinh đã được kê đơn, và kiềm chế không chia sẻ hoặc sử dụng thuốc kháng sinh thừa, hay mua thuốc kháng sinh mà không có kê đơn của bác sỹ.
WHO cũng vận động các chuyên gia chăm sóc y tế và nhà cung cấp dịch vụ y tế chịu trách nhiệm hoàn toàn trong việc kê đơn và cấp phát thuốc kháng sinh, đảm bảo rằng thuốc kháng sinh chỉ được cấp phát khi thực sự cần thiết. Trách nhiệm này bao gồm việc luôn luôn lựa chọn đúng loại thuốc kháng sinh, đúng liều và thời gian sử dụng phù hợp. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cũng cần giáo dục bệnh nhân về sử dụng thuốc kháng sinh có trách nhiệm và tuân thủ vệ sinh tốt và thực hành phòng, chống nhiễm khuẩn.
Ngoài ra, các nhà hoạch định chính sách thuộc mọi lĩnh vực khác nhau phải từng bước xử lý tình trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam bằng cách thực hiện kế hoạch hành động quốc gia chống kháng thuốc, thực thi các biện pháp điều tiết việc sử dụng thuốc ở người và trong lĩnh vực nông nghiệp và hoàn thiện các quy định về tiêu hủy và quản lý chất thải.
Tiến sỹ Wai nói “Là một xã hội, chúng ta phải quyết tâm hành động để bảo toàn hiệu quả của thuốc kháng vi sinh vật trước khi quá muộn”.
Câu hỏi 2: Hoạt động tại Việt Nam trong Tuần lễ nâng cao ý thức sử dụng thuốc kháng sinh (AAW) gồm các hoạt động nào?
Việt Nam đã xây dựng nhiều hoạt động trong tuần tới để thúc đẩy sử dụng an toàn thuốc kháng sinh.
Từ ngày 16 - 22 tháng 11, Sở Y tế cùng với Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh của 63 tỉnh thành của Việt Nam sẽ tham dự một cuộc chạy tiếp sức toàn quốc để nâng cao nhận thức cho công chúng về sử dụng thuốc kháng sinh an toàn và có trách nhiệm.
Ngày 26 tháng 10 năm 2015, Việt Nam phát động chiến dịch một triệu cam kết của các cá nhân đưa ra cam kết cá nhân của mình về sử dụng thuốc kháng sinh hiệu quả hơn và giúp cứu loại thuốc thiết yếu này khỏi trở nên vô hiệu. Chiến dịch này có đỉnh điểm là một sự kiện quốc gia được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 22 tháng 11 tại Cung Văn hóa
Công chúng có thể cam kết sử dụng thuốc kháng sinh có trách nhiệm bằng cách “like” vào trang Facebook của tuần lễ nâng cao ý thức sử dụng thuốc kháng sinh (Tuần lễ truyền thông về kháng sinh)
http://www.facebook.com/AMRWEEKVIETNAM
Câu hỏi 3: Quá trình chống tình trạng kháng thuốc kháng sinh tại Việt Nam như thế nào?
Năm 2013, Việt Nam trở thành nước đầu tiên tại Khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO thông qua kế hoạch hành động quốc gia chống kháng thuốc.
Tháng 6 năm 2014, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công thương và Bộ Tài nguyên Môi trường cùng các đối tác phát triển khẳng định lại cam kết của mình bằng việc thỏa thuận ký kết bản ghi nhớ cùng phối hợp và thực hiện kế hoạch hành động quốc gia trong tất cả các ngành.
Phù hợp với các chiến lược khu vực trên toàn cầu của WHO về kháng thuốc kháng vi sinh vật, bản ghi nhớ và kế hoạch hành động quốc gia cũng giúp nâng cao ý thức về kháng thuốc kháng vi sinh vật (AMR) ở cán bộ y tế và công chúng nói chung, tăng cường và nâng cao năng lực của các hệ thống giám sát quốc gia về sử dụng kháng sinh và kháng kháng sinh, đảm bảo cung cấp đủ thuốc thiết yếu có chất lượng và tăng cường sử dụng thuốc an toàn và hợp lý và công tác kiểm soát nhiễm khuẩn xuyên suốt các ngành.
Câu hỏi 4: Kháng thuốc kháng vi sinh vật là gì?
Kháng thuốc kháng vi sinh vật là khả năng kháng lại của một vi sinh vật đối với một loại thuốc kháng vi sinh vật mà loại thuốc này ban đầu có hiệu quả trong điều trị bệnh nhiễm khuẩn do vi sinh vật đó gây ra.
Các vi sinh vật kháng thuốc (như vi khuẩn, nấm, vi rút và ký sinh trùng) có thể chịu được sự tấn công của các loại thuốc kháng vi sinh vật như thuốc kháng khuẩn (ví dụ, thuốc kháng sinh), thuốc chống nấm, thuốc chống vi rút, và thuốc chống sốt rét khiến cho phác đồ điều trị tiêu chuẩn trở nên vô hiệu và tình trạng nhiễm khuẩn kéo dài, làm tăng nguy cơ lây lan bệnh tật sang người khác.
Việc sử dụng và lạm dụng thuốc kháng vi sinh vật làm gia tăng sự xuất hiện của vi khuẩn kháng thuốc. Thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn kém, điều kiện vệ sinh thiếu thốn và việc xử lý thức ăn không hợp lý khiến cho tình trạng kháng thuốc kháng vi sinh vật tiếp tục lan rộng.
Câu hỏi 5: Việc Kháng kháng sinh là do các nguyên nhân nào?
Sử dụng quá mức và lạm dụng thuốc kháng sinh ở người và động vật;
Thuốc kháng sinh kém chất lượng;
Tình trạng kháng thuốc lan rộng trong các cơ sở y tế và trong cộng đồng;
Thiếu vệ sinh.
Câu hỏi 6: Quản lý sử dụng kháng sinh và kiểm soát lây truyền vi khuẩn đa kháng như thế nào?
Duy trì chương trình quản lý sử dụng kháng sinh kết hợp với tăng cường iểm soát nhiễm khuẩn là chìa khóa để giảm sử dụng kháng sinh không hợp lý, giảm tình hình đề kháng kháng sinh, góp phần giảm chi phí điều trị..
Câu hỏi 7: Như thế nào là tăng cường sử dụng kháng sinh hợp lý?
Tăng cường sử dụng kháng sinh hợp lý là một trong những biện pháp tối ưu nhằm bảo vệ hiệu lực của kháng sinh hiện có. Chương trình quản lý kháng sinh bước đầu cho thấy hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ sử dụng kháng sinh không hợp lý, giảm ngày điều trị kháng sinh và lượng kháng sinh.
Chương trình quản lý kháng sinh bao gồm những hoạt động đa chức năng như thành lập đội ngũ quản lý đa ngành, giám sát, huấn luyện về việc kê toa: chọn kháng sinh phù hợp, chọn liều dùng và thời dùng kháng sinh tối ưu để điều trị nhiễm khuẩn , cải tiến việc kê toa, quay vòng kháng sinh và ứng dụng công nghệ thông tin.
Câu hỏi 8: Tình hình kháng thuốc tại việt nam như thế nào?
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến mối đe dọa ngày càng tăng của tình trạng kháng thuốc kháng vi sinh vật là hậu quả của việc sử dụng thuốc kháng sinh quá mức và không hợp lý ở tất cả các tuyến của hệ thống chăm sóc y tế và trong công chúng nói chung. Ngoài ra, tình hình sử dụng thuốc kháng vi sinh vật trong chăn nuôi, nông nghiệp và sản xuất thực phẩm làm gia tăng mối nguy cơ kháng thuốc kháng vi sinh vật đe dọa sự an toàn và bền vững của chuỗi thức ăn. Dư lượng kháng sinh trong đất, nước và môi trường tiếp tục góp phần tạo nên mối nguy cơ về kháng thuốc kháng vi sinh vật do các quy định chưa nghiêm về tiêu hủy chất thải công nghiệp và chất thải con người.
Hồ Thị Thiên Ngân - IPHCMC
