Tìm hiểu về bệnh và cách phòng bệnh nhiễm Virus ZIKA
Ngày đăng: 16:15:48 20/01/2016
Bs. H Th Thiên Ngân
Dch t tài liu ca CDC

Virus Zika  truyn sang người qua mui đt. Các triu chng ph biến nht ca bnh (gây ra do nhim)virus Zika là st, phát ban, đau khp, và viêm kết mc (mt đ). Bnh (cnh)thường nh vi các triu chng kéo dài t vài ngày đến mt tun. Bnh cnh nng  cn nhp vin là không ph biến.

S bùng phát ca Bnh Zika đến nay xy ra khu vc châu Phi, Đông Nam Á, các đo thuc Thái Bình Dương và châu M. Bi vì các loài mui Aedes  làm lây lan vi rút Zika được tìm thy trên khp thế gii, do đó có kh năng  dch s lan sang các nước khác. Trong tháng 12 năm 2015, Puerto Rico báo cáo trường hp xác nhn nhim vi rút Zika đu tiên.Ti Hoa Kỳ lây truyn Zika có tính đa phương chưa  được ghi nhn nhưng đã có nhng ca bnh Zika  được báo cáo trong du khách tr v Hoa Kỳ.

Hin nay chưa  có thuc chng nga hoc thuc đ điu tr bnh Zika. Du khách có th t bo v mình bng cách thc hin các bước đ ngăn nga mui đt (cn). Khi đi du lch đến các nước nơi vi rút Zika (xem bn đ) hoc virus khác lây truyn qua mui , nên s dng thuc thoa (xc) chng côn trùng, mc áo dài tay và qun dài, và   nơi có điu hòa không khí (nhit đ) hoc s dng màn ca s và màn ca.

1. Vi rút Zika (bnh Zika) lây  truyn như thế nào?

Zika ch yếu lây truyn qua vết đt ca mui Aedes nhim virus. Virus có th lây truyn t người m mang thai sang con trong khi mang thai hoc  trong thi đim sinh. Hin chúng ta vn chưa  biết tn sut lây truyn virus Zika  t m sang con trong khi mang thai hoc trong  thi đim sinh.

2. Ai là người có nguy cơ b nhim bnh?

Bt c ai đang sng  hoc đi du lch đến mt nơi vi rút Zika lưu hành, mà chưa tng b nhim (virus Zika), đu có nguy cơ b nhim virus Zika, bao gm c ph n mang thai.

3. Các biu hin triu chng ca nhim virus Zika ( Bnh Zika) ?

  • Trong năm người nhim virus Zika thì cómt  s b bnh. Đi vi nhng người b bnh, bnh thường nh. Vì vy có nhiu người có th không nhn ra rng h đã b nhim virus.
  • Các triu chng ph biến nht ca bnh virus Zika là st, phát ban, đau khp, hay viêm kết mc (mt đ). Các triu chng đin hình thường bt đu t 2 đến 7 ngày sau khi b  mui b nhim bnh đt.

4. Khi có thai. Làm thế nào đ  phòng nga nhim virus Zika  cho thai ph hoc cho thai nhi?

  • CDC đã ban hành mt cnh báo du lch cho người đi du lch đến các vùng và quc gia mà  virus Zika đang lây lan: Brazil, Colombia, El Salvador, Guiana thuc Pháp, Guatemala, Haiti, Honduras, Martinique, Mexico, Panama , Paraguay, Puerto Rico, Suriname, và Venezuela.
  • Cnh báo này được đưa ra sau báo cáo Brazil v chng  đu nh (teo não) và hu qu xu  khác tr sơ sinh ca các bà m đã b nhim virus Zika trong khi mang thai. Tuy nhiên, cn thêm nhiu nghiên cu  đ  tìm hiu thêm mi liên h này . Nhiu nghiên cu đang lên kế hoch đ tìm hiu thêm v các nguy cơ lây nhim virus Zika trong khi mang thai.
  • Cho đến khi chúng ta hiu rõ thêm na v bnh này, cn phi có nhiu thn trng, CDC đã có các khuyến cáo bin pháp phòng nga đc bit cho ph n đang mang thai và ph n  mun mang thai:
    • Ph n mang thai trong bt kỳ thai kỳ nào nên xem xét hoãn chuyến du lch đến các khu vc nơi mà  virus Zika đang lây truyn . Ph n mang thai,  du lch đến mt trong nhng khu vc này nên tư vn vi bác sĩ hay nhân viên y tế  và thc hin đúng theo các bước đ tránh b mui đt (cn) trong sut chuyến đi.
    • Ph n mun mang thai nên tham kho ý kiến ​​vi  nhân viên y tế trước khi đi du lch đến các khu vc này và nghiêm túc thc hin các bước đ ngăn nga mui đt (cn) trong sut chuyến đi.
  • Bi vì khu vc c th, nơi virus Zika lây truyn đang din ra rt khó  xác đnh và có th thay đi theo thi gian, CDC s cp nht các nơi dch đang xy ra trong thông báo du lch khi có các thông tin .  Xem các trang web du lch ca CDC thường xuyên đ cp nht các khuyến cáo mi nht.

5. Đã có vaccine ngăn nga hoc có thuc điu tr đc hiu ca bnh chưa?

Chưa có . Hin chưa có vaccine phòng bnh , cũng như thuc điu tr đc hiu.

6. Bnh nhim virus Zika đang xy ra các nước nào?

  • Caribbean
  • Central America
  • Mexico
  • Puerto Rico
  • South America

7. Tôi có thai. Có nên đi đến quc gia đang có ca bnh Zika?

  • Cho đến khi chúng ta hiu rõ thêm na v bnh này, cn phi có nhiu thn trng, CDC đã có các khuyến cáo bin pháp phòng nga đc bit cho ph n đang mang thai và ph n mun mun mang thai:
  • Ph n mang thai trong bt kỳ ba thángthai kỳ nào đu nên xem xét hoãn chuyến du lch đến các khu vc nơi mà truyn virus Zika đang lây truyn tiếp tc. Ph n mang thai, người làm du lch đến mt trong nhng khu vc này nên nói chuyntư vn vi bác sĩ hay nhân viên y tế khác đu tiên và thc hin đúng theo các bước đ tránh b mui đt (cn) trong sut chuyến đi.
  • Ph n mun mang thai nên tham kho ý kiến vi các nhà cung cp chăm sóc sc khe nhân viên y tế ca mình trước khi đi du lch đến các khu vc này và nghiêm túc thc hin các bước đ ngăn nga mui đt (cn) trong sut chuyến đi.
  • Ph n mun mang thai nên tham kho ý kiến vi các nhà cung cp chăm sóc sc khe nhân viên y tế ca mình trước khi gian, CDC s cp nht các nơi dch đang xy ra trong thông báo du lch này khi có cácnhư thông tin tr nên có sn. Kim tra Xem các trang web du lch ca CDC thường xuyên đ cp nht các khuyến cáo mi nht.đi vi hu hết các khuyến ngh up-to-date.

8. Khi đang có thai hoc cho con bú s dng thuc thoa (xc) chng côn trùng có an toàn không?

Có! S dng thuc thoa chng côn trùng là an toàn và hiu qu. Ph n mang thai và ph n đang cho con bú có th và nên chn mt thuc chng côn trùng  EPA  là các sn phm đã được đăng ký và s dng theo ch dn ca nhà sn xut

9. Tôi nên làm gì nếu tôi b nhim virus Zika?

Điu tr các triu chng:

  • Ngh ngơi nhiu
  • Ung nước đ tránh mt nước
  • S dng acetaminophen hoc paracetamol đ gim st và đau
  • Không dùng thuc aspirin hoc các thuc không steroid chng viêm khác

Bo v nhng người khác : Trong tun đu tiên ca nhim trùng, virus Zika có th được tìm thy trong máu, và virus s được truyn t người b nhim  sang con mui khác qua mui đt. Sau đó  con mui b nhim bnh có th lây lan virus cho người khác. Đ giúp ngăn nga  người khác không  b nhim bnh, cn phi tránh b mui đt (cn) trong tun đu tiên ca bnh.

Bn hãy đến ngay cơ s y tế nếu bn đang mang thai và b st, phát ban, đau khp, hoc mt đ trong vòng 2 tun sau khi đi du lch đến mt đt nước mà các ca bnh nhim virus Zika đã được báo cáo. Hãy báo cho bác sĩ biết  nơi bn đã đi du lch.

 10. Khuyến ngh đi vi phụ n có thai tránh nhim virus Zika?

(Khuyến ngh tm thi)

Virus zika có th truyn t m sang thai nhi. Đã có các báo cáo v các di tt nng não gi là chng đu nh (Teo não) và hu qu xu khác nhng tr ca các bà m b nhim virus zika trong thi gian mang thai. S hiu biết v mi liên quan gia  zika và hu qu ca bnh đang tiến trin thêm, hin nay CDC có các khuyến ngh phòng nga đt bit cho các nhóm sau:

  • Ph n có thai (trong bt kỳ thai kỳ nào ):
    • Xem xét vic hoãn chuyến du lch đến khu vcvirus Zika đang tiếp tclây truyn.
    • Nếu bn phi đi đến mt trong nhng khu vc này, hãy tư vn  vi bác sĩ ca bn  và nghiêm túc thc hin các bước đ ngăn nga mui đt (cn) trong chuyến đi ca bn.
  • Ph n  s mang thai:
    • Trước khi bn đi du lch, hãy nói chuyn vi bác sĩ ca bn v kế hoch mang thai và nguy cơ lây nhim virus Zika.
    • Nghiêm túc thc hin các bước đ ngăn nga mui cn trong chuyến đi ca bn.

11. Phòng bnh nhim virus Zika?

Chưa có thuc chng nga đ phòng bnh do virus Zika gây ra (Bnh Zika).

  • Phòng nga nhim bnh  Zika bng cách tránh đ mui đt (xem bên dưới).
  • Mui  lây truyn  vi rút Zika  ch yếu đt (cn)vào ban ngày.
  • Mui lây truyn vi rút Zika cũng lan truyn bnh st xut huyết và chikungunya .

12. Làm gì đ khôngb mui cn gây bnh do virus Zika?

  • S dng thuc thoa (xc) chng  côn trùng
    • Thuc thoa chng côn trùng có cha DEET, Picaridin, IR3535, và mt s du bch đàn chanh và para-menthane-diol giúp kéo dàibo v.
    • Nếu bn s dng c kem chng nng và thuc thoa chng côn trùng, thoa (xc) kem chng nng trước và sau đó s dng thuc chng côn trùng.
    • Không phun xt thuc chng côn trùng trên vùng da dưới qun áo ca bn.
    • Hãy  x lý áo qun bng permethrin hoc mua qun áo có tm permethrin.
    • Luôn luôn thc hin theo các hướng dn trên nhãn khi s dng thuc chng côn trùng hoc kem chng nng.
    • Thông tin thêm v các thuc chng côn trùng có th được tìm thy trên các trang web ca CDCv vi rút West Nile, "Insect Repellent S dng & An toàn".
  • Khi thi tiết cho phép, mc áo sơ mi dài tay và qun dài.
  • S dng máy điu hòa không khí hoc lướica s / ca ra vào đ gi mui bên ngoài. Nếu bn không th tránh mui bên trong nhà hoc khách sn  nên ng mùng đ ngăn mui đt.
  • Úp chai l, đy kín vt cha nước tránh mui phát trin

13. Nếu bn đã mc bnh  Zika, Làm gì đ bo v người khác không b bnh?

  • Trong tun đu tiên sau khi nhim,virus Zika, có th tìm thy trong máu và truyn t người b nhim bnh  sang mui qua vết đt. Sau đó  mui b nhim bnh có th truyn virus cho người khác.
  • Đ giúp ngăn chn người khác không b bnh, cn phi tránh đ mui đt (cn) trong tun đu tiên ca bnh.

Người đăng: Phạm Huy - TTĐT

Các tin khác