Ngày 03/03/2020, lúc 14g00, Lãnh đạo Viện Pasteur TP.HCM cùng Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Cần Thơ chủ trì buổi làm việc về triển khai công tác xét nghiệm chẩn đoán tác nhân gây bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (COVID-19).

Tham dự tiếp đoàn gồm có:

Về phía Viện Pasteur Tp.HCM:

• PGs.Ts. Phan Trọng Lân, Viện Trưởng
• Ts. Hoàng Quốc Cường, Phó Viện Trưởng
• Ths. Cao Minh Thắng, Phó Trưởng Khoa Vi sinh Miễn dịch
• Bs. Nguyễn Thị Thanh Thảo, Trưởng Labo Vi rút đường ruột, Khoa Vi sinh Miễn dịch
• Ths. Hoàng Thùy Linh, Phó Giám đốc Trung tâm hiệu chuẩn, kiểm chuẩn
• Ths. Nguyễn Hoàng Anh, Labo cúm, Khoa Vi sinh Miễn dịch
• Bs.Nguyễn Đức Hải, Phòng KHTH

Về phía Sở Y tế và Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố Cần Thơ:

• BsCK2 Nguyễn Thành Lập – Trưởng phòng nghiệp vụ y dược, Sở Y tế
• BsCK2 Nguyễn Quang Thông – Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật
• Ông Lâm Hoàng Dũng – Phó Giám đốc, Trung tâm kiểm soát bệnh tật
• Bà Nguyễn Thị Như Mai – Trưởng khoa, Trung tâm kiểm soát bệnh tật
• Lương Hồng Hạnh – Phó trưởng khoa, Trung tâm kiểm soát bệnh tật
• Cán bộ phòng xét nghiệm trung tâm kiểm soát bệnh tật và các thành viên khác.

Tại buổi tiếp, PGs.Ts. Phan Trọng Lân gửi lời cám ơn đến Sở Y tế và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Cần Thơ đã dành thời gian họp về công tác xét nghiệm chẩn đoán Covid-19. PGs.Ts. Phan Trọng Lân ghi nhận và đánh giá cao công tác phòng chống dịch bệnh tại địa bàn thành phố Cần Thơ trong thời qua.

Cũng tại buổi làm việc, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Cần Thơ báo cáo các hoạt động xét nghiệm trong công tác phòng chống dịch bệnh tại địa bàn phụ trách. Về tổ chức có 04 nhân viên phụ trách thực hiện công tác xét nghiệm bao gồm 1 Tiến sỹ, 1 Cử nhân xét nghiệm, 1 cử nhân sinh học và 1 kỹ sư, trong đó Có 02 cán bộ đủ năng lực thực hiện RT-PCR, có chứng chỉ an toàn sinh học cấp II, đánh giá năng lực nhân viên hàng năm. Phòng xét nghiệm có bảng phân công công việc trong phòng chống dịch, đạt an toàn sinh học cấp 2, phòng xét nghiệm thực hiện theo quy trình 1 chiều tránh nhiễm chéo, có kế hoách đánh giá an toàn sinh học. Trung tâm kiểm soát bệnh tật đã triển khai tổ chức tập huấn, hướng dẫn nhân viên tuyến dưới thu thập mẫu bệnh phẩm. Sử dụng bộ dụng cụ bảo hộ trong thực hiện xét nghiệm, kiểm soát lưu mẫu. Được trang bị máy PCR, lò hấp tiệt trùng, tủ lưu mẫu, tủ ly tâm lạnh.

Tại buổi làm việc, các chuyên gia của Viện Pasteur TP.HCM đánh giá thực trạng phòng xét nghiệm cụ thể như sau:

Về điều kiện an toàn sinh học cấp II của phòng xét nghiệm: Phòng xét nghiệm sinh học phân tử thực hiện tự công bố là PXN đạt chuẩn an toàn sinh học cấp II, chưa có lập kế hoạch cho việc thực hiện chẩn đoán virus SARS-COV-2, chưa thực hiện đánh giá nguy cơ sinh học cho quy trình chẩn đoán virus SARS-COV-2, các thiết bị dùng trong chẩn đoán virus SARS-COV-2 chưa được hiệu chuẩn như máy realtime PCR, tủ an toàn sinh học cấp II, nồi hấp, tủ lạnh, tủ lạnh sâu, pipet. Cơ sở vậy chất phòng xét nghiệm sinh học phân tủ cần có phòng pha mix cần có vách ngăn nhằm tránh lây nhiễm chéo.

Về cán bộ đào tạo về xét nghiệm virus SARS-COV-2: Nhân viên chưa được đào tạo về xét nghiệm virus SARS-COV-2 theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Phòng xét nghiệm sinh học phân tử có 04 nhân viên thực hiện các xét nghiệm về sinh học phân tử. Trong đó có 1 Tiến sỹ, 1 cử nhân xét nghiệm, 01 cử nhân công nghệ sinh học và 01 kỹ sư. Nhân viên Phòng xét nghiệm sinh học phân tử có ít nhất 05 năm kinh nghiệm thực hiện phản ứng Realtime PCR chẩn đoán HBV, HCV, Lao.

Việc quản lý chất lượng xét nghiệm virus SARS-COV-2: Phòng xét nghiệm sinh học phân tử chưa có nguồn cung cấp hóa chất sinh phẩm chẩn đoán virus SARS-COV-2 ổn định, sẵn sàng, các quy trình thực hành chuẩn cho các giai đoạn trước, trong và sau xét nghiệm cho chẩn đoán virus SARS-COV-2, bộ kit tách chiết RNA, bộ mồi, đầu dò, chứng dương cho chẩn đoán virus SARS-COV-2.

Cũng tại buổi họp, TS.BS Hoàng Quốc Cường, cho rằng trung tâm nên rà soát lại tất cả các quy trình lấy mẫu, cơ sở vật chất, khu tách chiết ARN. Đề xuất mua sắm thêm các trang thiết bị nếu việc hiệu chuẩn không đạt, tập trung nguồn lực cho nghiên cứu xét nghiệm chẩn đoán virus SARS-COV-2. Cán bộ của Trung tâm được tập huấn và chạy thử xét nghiệm Viện Pasteur. Nhân viên PXN sinh học phân tử được tập huấn đợt 1 trong hai ngày 5-6/03/2020 và tiếp tục tập huấn chạy thử xét xét nghiêm chẩn đoán virus SARS-COV-2 tại Viện Pasteur TP.HCM. Sau tập huấn, Viện Pasteur TP.HCM hỗ trợ, bộ mồi, probe , chứng dương cho chẩn đoán virus SARS-COV-2 trong giai đoạn đầu và Viện Pasteur sẽ cử cán bộ hỗ trợ khi cần thiết. PXN sinh học phân tử xây dựng kế hoạch so sánh liên phòng, đánh giá kết quả xét nghiệm sau tập huấn, báo cáo kết quả sau tập huấn cho Viện Pasteur. Xem xét việc dự trù sinh phẩm đề nghị Sở Y tế xem xét, trung tâm đề xuất vì kinh phí cho xét nghiệm tương đối cao, cần lên kế hoạch cụ thể và chủ động. Lấy mẫu từ các đối tượng đi từ vùng dịch để có nhiều mẫu. Nếu có mẫu dương gửi về Pasteur để khẳng định.

• Dựa trên cơ sở những đề xuất trên, PGs.TS Phan Trọng Lân cho rằng Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ cần khẩn trương trình lãnh đạo các cấp, triển khai và báo cáo tiến độ thực hiện cho cơ quan quản lý các cấp nhằm có những chỉ đạo kịp thời hỗ trợ Trung tâm triển khai kỹ thuật xét nghiệm trong thời gian sớm nhất, đáp ứng tình hình dịch bệnh hiện nay. Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ phải xây dựng kế hoạch xét nghiệm cụ thể bao gồm việc phân công nhân sự, số lượng sinh phẩm hóa chất, trang thiết bị, vật tư tiêu hao, dự kiến phòng XN mà trung tâm sẽ gởi mẫu nhờ thực hiện xét nghiệm trong trường hợp quá tải.
• Về cơ sở vật chất: PXN sinh học phân tử, trung tâm kiểm soát bệnh tật cần bố trí khu vực làm việc một cách phù hợp đảm bảo chất lượng, an toàn sinh học khi thực hiện xét nghiệm chẩn đoán virus SARS-COV-2.
• Trang thiết bị: Viện Pasteur TP.HCM hỗ trợ hiệu chuẩn các thiết bị cho dùng trong chẩn đoán virus SARS-COV-2 trong phòng xét nghiệm sinh học phân tử trong ngày đánh giá. Bên cạnh đó, Viện cũng hỗ trợ liên hệ với hãng sản xuất nhằm hiệu chuẩn phần quang cho máy Realtime PCR.
• Thực hành: Viện Pasteur TP.HCM hướng dẫn xây cách viết các quy trình trước, trong và sau xét nghiệm cho chẩn đoán vi rút SARS-COV-2, đồng thời phòng xét nghiệm sinh học phân tử tự xây dựng kế hoạch và thực hiện thử nghiệm thành thạo hoặc so sánh liên phòng để đáp ứng về chất lượng xét nghiệm, phải thực hiện theo dõi nội kiểm cho chẩn đoán virus SARS-COV-2, thực hiện đánh giá nguy cơ sinh học đầy đủ cho các quy trình xét nghiệm virus SARS-COV-2.
• Trung tâm có giải pháp tìm nguồn cung cấp hóa chất, sinh phẩm sẳn sàng, ổn định và tin cậy.
• Trong giai đoạn đầu, trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ sẽ gởi những mẫu đến Viện Pasteur Tp.HCM để đối chứng kết quả;

Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ cam kết khắc phục tất cả các ý kiến đánh giá từ đoàn vào ngày 10/03/2020. Trên cơ sở đó, Viện Pasteur TP.HCM sớm đề nghị Bộ Y tế sớm cấp phép cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ được thực hiện xét nghiệm này.

Khi triển khai xét nghiệm chẩn đoán virus SARS-COV-2, các mẫu bệnh phẩm dương tính phải được gởi về Viện Pasteur TP.HCM để khẳng định. Việc báo cáo, công bố kết quả theo đúng quy định hiện hành của Bộ Y Tế.

Buổi làm việc kết thúc vào lúc 17h00 cùng ngày.